Size daha iyi hizmet verebilmek adına sitemizde çerezler bulundurmaktayız. Gizlilik Politikamızı öğrenmek için tıklayınız. Ayrıca kişisel verilerin koruması kanunu kapsamında TESAD ile iletişime geçen her birey, iletişim verilerinin paylaşılmasını ve ilgili TESAD birimlerince kullanılmasını kabul beyan ve taahhüt eder.
spiderman
Kaynak: technopat.net

Herkes Burada: Spider-Man No Way Home

KÜNYE

Film Adı: Spider-Man: No Way Home

Yönetmen: Jon Watts          

Senaryo Ekibi: Chris McKenna, Erik Sommers, Stan Lee (Çizgi romanlarından uyarlanmıştır), Steve Ditko (Çizgi romanlarından uyarlanmıştır)

Tür: Fantastik, Macera, Dram

Ülke: Amerika Birleşik Devletleri

Gösterim Tarihi: 17 Kasım 2021

Oyuncular:  Tom Holland (Peter Parker / Spider-Man), Zendaya (MJ) ,Benedict Cumberbatch (Doctor Strange), Jacob Batalon (Ned Leeds)

IMDb Puanı: 8.2/10

spiderman
Spider-Man No Way Home için hazırlanmış uluslararası vizyon posteri. Kaynak: technopat.net[1]

Giriş

Her jenerasyonun kendine ait kahramanları vardır. Bir üst jenerasyon Teksas-Tommiksler ile büyümüşken bir jenerasyonun da önce televizyonda izledikleri çizgi filmler, ardından uzun metrajlı sinema filmleri sayesinde Spider-Man ile büyüdüğünü iddia etmek hiç de zor olmayacaktır. Spider-Man, uzun bir süredir dünyanın en sevilen ve en çok para kazandıran süper kahramanı[2] ve bunun en önemli sebeplerinden biri de 2002’den beri başka aktörler, evrenler ile de olsa sık aralıklarla yayınlanan Spider-Man filmlerinin hem ABD’de hem de tüm dünyada elde ettiği maddi başarı ve eleştirmenlerden aldığı olumlu yorumlar. Bu iki kriter, özellikle Spider-Man’in son serisi olan ve başrolünde Tom Holland’ın Örümcek Adam olarak yer aldığı üçleme ile iyice ortaya çıkmış durumda. Zira serinin son filmi olan ve bu yazının da konusunu oluşturan Spider-Man: No Way Home (Örümcek Adam: Eve Dönüş Yok);

  • Sony Entertainment Pictures’ın şu ana kadar en çok gişe hasılatı elde eden filmi,
  • ABD tarihinin en başarılı 14. gişe filmi,
  • Şu ana kadar 1,13 milyar dolar hasılat elde etmiş bir film ve film daha ne Japonya ne de Çin’de vizyona girdi!

Film aynı zamanda IMDB’de aldığı 8.9/10 gibi etkileyici bir skor ile sinema severler tarafından da yüksek not almışa benziyor. Dolayısıyla Spider-Man: No Way Home hem maddi başarı hem eleştirmen övgüsü hem de hayranların sevgisini kazanan bir film olmayı başarıyor.

1. Evrenler Birleşiyor: Filmin Özeti

Spider-Man: No Way Home, 2019 senesinde vizyona giren Spider-Man: Far From Home filminin bıraktığı yerden başlıyor. Serinin ikinci filmi olan Far From Home’da dolandırıcı ve bir o kadar da hırslı efsanevi Spider-Man düşmanı Mysterio, Spider-Man’i Londra’da yenemeyince ona verebileceği en büyük zararı vermeyi kafaya koyuyor ve kendi planları sonucu hayatını kaybetmek üzereyken canlı yayında tüm dünyaya Spider-Man’in New Yorklu lise öğrencisi Peter Parker olduğunu duyuruyor. Bu haberler üzerine artık dünya çapında üne sahip olan Spider-Man’in, yani Peter’ın, hayatı ciddi boyutta değişiyor. Gittiği her yerde büyük ilgiye maruz kalan Peter, en iyi arkadaşı Ned ve kız arkadaşı Mary Jane (“MJ”) için hayat çekilmez hale geliyor fakat üçlü yine de normale dönmeye çalışıyor. Bu, Peter’ı bir şeyleri değiştirmenin gerekli olduğuna ikna ediyor.

Peter, yaşadığı sorunlara bir çözüm bulmasını umduğu Dr. Strange’in yetenekli büyücülerin kadim büyüler öğrendiği ve uyguladığı New York’taki evinin kapısını çalıyor. Dr. Strange, Peter’ın sorununa bir çözümü olduğundan bahsediyor. Yapılacak büyünün herkesin Peter’ın Spider-Man olduğunu unutturacağını fark eden Peter, büyü sırasında 5-6 kişinin kendisinin Spider-Man olduğunu unutmamasını istediğini belirtiyor. Strange, Peter’ın istekleri doğrultusunda büyüyü değiştirmeye başlarken bir hata gerçekleşiyor ve bir anda diğer evrenlerden Spider-Man’in Peter Parker olduğunu bilen bazı karakterler, bizim seyrettiğimiz evrene geliyor. Ne yazık ki gelen herkes, Peter’ın dostu değil.

spiderman
Electro (Solda), Sandman (Ortada) ve Lizard (Sağda). Kaynak: withinthelines.com[3]

2. Tarih İçerisinde Süper Kahramanlarla Mücadele

Son yıllarda hayatımızda oldukça önemli bir yer edinmeye başlayan ve tıpkı Spider-Man: No Way Home gibi finansal ve eleştirel başarı kazanmayı sağlayan süper kahraman filmleri bildiğimiz gibi geçtiğimiz yüzyıl popülerleşen çizgi romanlardan uyarlanıyor. Fakat süper kahramanlar her ne kadar, tıpkı bugün olduğu gibi, yayıncılarını ve emeği geçen insanları önemli başarılar yakalama şansına eriştirse de toplumun bazı öğelerinin bu eserlere yönelik ciddi eleştiriler bulunduğu gözlemlenebilir. Bu tartışmayı derinleştirmeden önce, geçtiğimiz yıllarda ünlü yönetmen Martin Scorsese’nin sarf ettiği ve hala da hatırlanan eleştirileri aktarmak faydalı olacaktır[4];

“Ben (Marvel filmlerinin) sinema olduğunu düşünmüyorum. (…) Marvel filmleri hakkında bana bir soru soruldu. Ben de cevapladım. Onlara bazılarını izlemeye çalıştığımı ama bu filmlerin benlik olmadığını söyledim ve onları sinemadan ziyade hayatım boyunca bildiğim ve sevdiğim roller-coasterlara benzettim. (…) “

Scorsese, bu benzetmeyi yaparken aslında süper kahraman filmlerinin ve içeriklerinin önemli bir unsuruna dikkat çekmektedir. İstisnai örnekler dışında süper kahraman içerikleri hep aynı temayı izlemektedir: Kahramanın ve/veya yeni eklenen karakterlerin tanıtımı, aynı bir roller-coaster gibi kâh yükselen kâh alçalan yüksek tempolu bir hikâye, heyecanlı yolculukları sonrası varış noktasına zararsız ulaşan ve bir sonraki seferi beklemeye başlayan bir kitle.

Süper kahraman içeriklerine dair benzer eleştiriler bu içeriklerin yaygınlaştığı zamandan beri aralıksız devam etmekte. Bu durumu yakından incelemek için süper kahraman içeriklerinin Altın Çağı olarak kabul edilen 1938-1953 senelerini ve 1953’ten sonra yaşananları incelemek önemli olacaktır. ABD’nin Almanya karşısında savaşa gireceği veya en azından finansal/stratejik bir mücadele yürüteceğinin kesinleşmesinin ardından piyasaya ardı ardına sürülen süper kahraman içeriklerinin belki de en ünlüsü, milat olarak kabul edilen 1938 Haziran tarihli Action Comics No.1: Superman’dir. Superman, bu tarihten itibaren ABD’nin bayrağının renklerini (mavi, kırmızı) içeren bir üniforma ile kötülerle ve hatta 1940’lardan sonra ABD resmen Almanya karşısında savaşa girince Nazilerle ve Hitlerle savaşmaktadır. Dolayısıyla çizgi romanların altın çağı, aslında ABD’nin İkinci Dünya Savaşı kapsamında desteklediği programların arasında yer alan bir döneme denk gelmektedir. Fakat savaş sonrası bu içeriklere talep artarak devam edecektir.

spiderman
Superman’in tarih sahnesine ilk çıkışı bu kapak ile olmuştur. Kaynak: latimes.com[5]
Gençler arasında ciddi ölçüde rağbet görmeye devam eden bu içerikler arasında Superman, Batman, Wonder Woman ve Aquaman gibi hala önemli ölçüde popüler olan çizgi roman karakterleri de bulunmaktadır. Fakat artık savaş bitmiştir ve ABD hükümetinin gözü ülkenin içerisinde yaşanan olaylara dönmektedir. Savaşın bitimi ile artan ekonomik rehavet ve liberal eğilim ile değişen toplum yapısı, gençlerin eski nesillere nazaran daha serbest ve isyankâr eylemlerde bulunmalarına yol açmaktadır. Dönemin ünlü psikiyatrlarından Fredric Wertham, bu değişen toplumsal yapıyı yeni bir sebeple açıklar: çizgi romanlar. Wertham’ın 1954 tarihli “Masumiyetin Baştan Çıkartılması” adlı eseri binlerce endişeli okur tarafından okunacak ve bazı senatörlerin kendisinin fikirlerini benimsemesine yol açacaktır[6]. Bu kitap ve benzeri yayınlar neticesinde çizgi romanlara dair yasakların ve kısıtlamaların geleceğinden endişelenen bir takım çizgi roman yayıncıları, yine 1954 tarihinde bir dernek kurarak etik kodlarını yayınlar. Çizgi Roman Otoritesi isimli derneğin yayınladığı Çizgi Roman Etik Kuralları isimli bildiri, her ne kadar opsiyonel olsa da neredeyse tüm çizgi roman yayıncılarının 60 sene kullanacağı bir rehber olacaktır. Çizgi Roman Etik Kuralları, aşağıdaki kuralları ve daha fazlasını içermektedir:

  • Suç ve suçlu asla pozitif bir ışıkta yansıtılmayacak.
  • Her durumda iyilik kötülüğe karşı galip gelecek ve kötücül elementler cezalandırılacak.
  • Hiçbir çizgi roman isminde “korku” ve “terör” ifadelerini kullanmayacak.
  • Argo, ahlaksız ve istenmeyen ibareler ve sözler yasaklanacak.

Bu yasaklarla beraber çizgi romanlar altın çağını geride bırakacak, sırasıyla gümüş, bronz ve modern çağlarına giriş yapacaktır.

Dolayısıyla teknolojik imkanlar ve toplumsal koşullar değişse bile çizgi roman içeriklerini pek de pozitif algılamayan kişilerin ve görüşlerin her zaman olacağına kesin gözle bakılabilir. Günümüz şartlarında süper kahraman filmleri yukarıda paylaşılan sert kısıtlamalara ve yönlendirmelere şimdilik gerek duyuyor gibi görünmese de Scorsese gibi önemli yönetmenlerin konuya dair çıkışları bu içeriklerin her zaman sorunlu algılanacağının bir temsili olarak addedilebilir.

Sonuç

Uzun ve yorucu geçen bir yılın son haftalarında vizyona giren Spider-Man: No Way Home, etkileyici kadrosu, sürükleyici hikayesi ve göz kamaştıran görselliği ile hem eleştirmenlerden hem de hayranlardan yüksek not almayı başarabilmiş bir film olarak hafızalara kazınıyor. Bir jenerasyonun aklına kazınmış filmlere olan göndermeleri ile sinema tarihinde benzerine az rastlanan bir işe imza atan Sony Entertainment Pictures, her ne kadar hitap ettiği kitle, yaratmak istediği dünya ve genel teması ile birçok süper kahraman içeriğinden sıyrılmaya çalışsa da bazı eleştirmenlerin filmi beğenmeyecek olması ve sinemaya zarar verdiğini söylemesi muhtemel – tıpkı geçtiğimiz yüzyılda da olduğu gibi.

Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Emek Piyasasına Yansımaları


Kaynakça

İnternet Siteleri

Hollywoodreporter.com, “Which Superhero Earns $1.3 Billion a Year?”, https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/superhero-earns-13-billion-a-748281/, (Erişim Tarihi: 02 Şubat 2022)

Latimes.com,  “First Superman comic book sells for record-breaking $3.2 million”, https://www.latimes.com/books/jacketcopy/la-et-jc-first-superman-comic-book-record-price-3-point-2-million-20140825-story.html, (Erişim tarihi: 02 Şubat 2022).

Technopat.net, “Spider-Man No Way Home’dan yeni poster geldi!”,
https://www.technopat.net/sosyal/blog/spider-man-no-way-homedan-yeni-poster-geldi.4442/, (Erişim Tarihi: 02 Şubat 2022)

Usatoday.com,  ‘Spider-Man: No Way Home’ hits $669M, climbs to No. 6 in all-time U.S. box office”, https://eu.usatoday.com/story/entertainment/movies/2022/01/09/spider-man-no-way-home-sixth-biggest-domestic-box-office/9152541002/, (Erişim Tarihi: 02 Şubat 2022) .

Vox.com, “Martin Scorsese’s fight against Marvel isn’t really about Marvel movies”, https://www.vox.com/2019/11/8/20950451/martin-scorsese-marvel-movies-cinema-feige, (Erişim tarihi: 02 Şubat 2022)

Vox.com, “The insane history of how American paranoia ruined and censored comic books”, https://www.vox.com/2014/12/15/7326605/comic-book-censorship, (Erişim tarihi: 02 Şubat2022).

Withinthelines.com, “5 Things the New ‘Spider-Man: No Way Home’ Trailer Revealed”, https://withinthelines.site/5-things-spider-man-trailer-revealed/ (Erişim Tarihi: 02 Şubat 2022)

Dipnotlar

[1]Spider-Man No Way Home’dan yeni poster geldi!”, technopat.net
https://www.technopat.net/sosyal/blog/spider-man-no-way-homedan-yeni-poster-geldi.4442/, (Erişim Tarihi: 02 Şubat 2022).

[2]Which Superhero Earns $1.3 Billion a Year?”, hollywoodreporter.com, https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/superhero-earns-13-billion-a-748281/, (Erişim Tarihi: 02 Şubat 2022)

[3]5 Things the New ‘Spider-Man: No Way Home’ Trailer Revealed”, withinthelines.com, https://withinthelines.site/5-things-spider-man-trailer-revealed/ (Erişim Tarihi: 02 Şubat 2022)

[4]Martin Scorsese’s fight against Marvel isn’t really about Marvel movies”, vox.com, https://www.vox.com/2019/11/8/20950451/martin-scorsese-marvel-movies-cinema-feige, (Erişim tarihi: 02 Şubat 2022)

[5]First Superman comic book sells for record-breaking $3.2 million”, latimes.com, https://www.latimes.com/books/jacketcopy/la-et-jc-first-superman-comic-book-record-price-3-point-2-million-20140825-story.html, (Erişim tarihi: 02 Şubat 2022).

[6] “The insane history of how American paranoia ruined and censored comic books”, vox.com, https://www.vox.com/2014/12/15/7326605/comic-book-censorship, (Erişim tarihi: 02 Şubat 2022).